Plotseling heeft NIMOS aandacht voor aanpak kwikgebruik op goudvelden

NIMOS wil gebruik kwik volledig uitbannen

Kwikgehalte boven Paramaribo overschrijdt sterk internationale normen

Wetenschappers: Tijd voor actie

15-03-2013

Het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (NIMOS) heeft de eerste stap gezet om het gebruik van kwik volledig uit te bannen. Het thema ‘Minimalisering en voorkomen van kwikgebruik in Suriname’, stond gisteren, donderdag 14 maart 2013, op een seminar donderdag centraal. Dit met het oog op de herdenking van het 15-jarig bestaan van het instituut vandaag, zo is te lezen op Starnieuws.

Het seminar moet leiden tot het ratificeren van het VN Minamata verdrag later dit jaar. Suriname kan hiermee behoren tot de eerste vijftig landen die nodig zijn om dit verdrag aan te nemen en te ratificeren. Op het seminar is dan ook volop aandacht besteed aan de inhoud van het verdrag, de effecten, voor- en nadelen van het ratificeren daarvan zijn en vooral wat Suriname zal moeten doen op het gebied van wetgeving om deel te kunnen zijn.

Farsia Hausil, jurist bij het NIMOS, heeft de inhoud van het verdrag met de deelnemers doorgenomen. Volgens haar is dit het eerste verdrag dat specifiek is gericht op het tegengaan van kwikgebruik, vooral in de kleinschalige mijnbouwindustrie. Andere verdragen die Suriname en ook andere landen hebben getekend hebben slechts enkele verwijzingen.

Het Minamata verdrag is een lijvig document dat veertig artikelen beslaat die gedetailleerd zijn uitgewerkt. Het hoofddoel van het verdrag is de volledige bescherming van mens en milieu. Na ratificatie zal in- en uitvoer van kwik en kwikproducten alleen mogelijk zijn per ontheffing van het secretariaat van dit verdrag.

Waarnemend directeur van NIMOS, Cedric Nelom, die het seminar opende, haalde aan dat deze eerste stap moet leiden tot een beleidsdocument. Daarin zal komen vast te staan wat er gedaan moet worden om partij te worden bij het verdrag. Het instituut wil in het traject ervan verzekerd zijn en er op toezien dat het tekenen van het Minamata verdrag niet zonder meer zal plaatsvinden. Veel verdragen worden geratificeerd, waarna er weinig of helemaal geen uitvoering is.

Op het seminar is veel aandacht besteed aan het kwikgebruik in Suriname. De wetenschappers Dennis Wip en Paul Ouboter van de Anton de Kom Universiteit van Suriname, hebben presentaties verzorgd over het kwikgebruik in de kleinschalige mijnbouwindustrie en de schadelijke effecten ervan voor lucht, bodem en water.

Wip heeft speciaal voor het seminar recente metingen gedaan in Paramaribo naar het kwikgehalte in de atmosfeer. Daaruit blijkt, dat de concentratie van kwik in de atmosfeer vele malen hoger is dan toegestane normen van internationale instituten. De wetenschappers die hun bezorgdheid hebben geuit hierover, zijn toch van mening dat er beter en gestructureerd onderzoek zal moeten plaatsvinden op verschillende niveaus.

De veronderstelling dat alleen de goudsector kwikvervuiling in Suriname veroorzaakt, is verkeerd. De totale mijnbouwsector inclusief de productie van aardolie en bauxiet en natuurlijke processen, draagt daartoe bij. Dat schrijft vandaag journalist Ivan Cairo in de Ware Tijd naar aanleiding van het seminar.

Maar het grootste kwikdampgevaar komt door de uitstoot van de aluinaarde-fabriek te Paranam. Volgens Wip worden er ‘liever gisteren dan vandaag’ acties ondernomen.

Het zwaar giftige kwik komt overal in de wereld in de aardkorst voor, ook in Suriname. ‘Op het moment dat je aan mijnbouw doet, wordt kwik gemobiliseerd’, zegt Wip en komen kwikdampen vrij in de atmosfeer. Dus ook bij de grootschalige mijnbouwoperaties van Rosebel Gold Mines, Suralco en de aardolieproductie van Staatsolie. Wat moet gebeuren is dat er bedrijfsprocessen moeten komen om de uitstoot te minimaliseren of de kwik die gewonnen wordt als bijproduct van bepaalde operaties op een voor mens en milieu veilige manier te verwerken.

Volgens Wip produceert Paramaribo als kleine stad het zesvoudige aan kwikuitstoot dan een van de meest vervuilde steden in China. ‘Wat we moeten doen, is instanties als arbeidsinspecties gezondheidsinspecteurs en het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname laten zorgen voor regelgeving en normen voor de productie en uitstoot van kwik’, stelt Wip. Volgens hem staan medewerkers in de raffinage én goudsector, maar ook personen die met de activiteiten niet te maken hebben bloot aan ernstigere gezondheidsgevaren.

Hij zegt vandaag tegenover webredacteur Wilfred Leeuwin van Starnieuws, metingen te hebben gedaan in Paramaribo van tussen de 7.000 tot 8.000 monogram kwikuitstoot per kubieke meter, terwijl de norm van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO, World Health Organization) een norm hanteert van 1 microgram of 1.000 monogram per kubieke meter. De wetenschapper zegt dat hierdoor de gezondheid van mens en de vervuiling van het milieu zonder meer onder druk komen te staan. Volgens hem is het nu dringend tijd dat er eindelijk een milieuwet komt met standaarden, waardoor bedrijven en personen in de mijnbouwindustrie juiste richtlijnen hebben.

Ook de Commissie Ordening Goudsector in Suriname heeft deelgenomen aan het seminar. Manager Gerold Dompig heeft daar uitleg gegeven over de situatie in de goudvelden, met name de Greenstone Belt, waar goud wordt gewonnen. Overigens kondigde Dompig in 2012 aan dat vanaf januari 2013 kwik zou zijn uitgebannen in Suriname. Om dat te kunnen bereiken is echter de medewerking van de goudzoekers vereist, maar die zitten, vooral vanwege financiële redenen, niet te springen om over te stappen op milieuvriendelijke winningsmethoden. Zolang die overstap hen niet mogelijk wordt gemaakt, blijft kwik via illegale, smokkel, kanalen het land binnen stromen om een weg te zoeken naar de goudvelden. Zolang er niet daadwerkelijk wordt opgetreden tegen het gebruik van kwik in de goudvelden, zullen het milieu en de volksgezondheid onder binnenlandbewoners schade blijven ondervinden.

Voor meer informatie over kwikonderzoeken in Suriname in het verleden klik hier.

Noot:
Eindelijk komt er wat beweging om kwik uit te bannen in Suriname. Maar, eerst 'zien' dan geloven. Het heeft al te lang geduurd voordat er daadwerkelijk concreet actie werd ondernomen. Regeringen en milieuorganisaties zagen toe, voerden nu en dan een onderzoekje uit, maar de uitkomsten van de onderzoeken leidden vervolgens tot niets. Kwik werd en wordt nog steeds in de goudvelden gebruikt. Tegen dat gebruik wordt niet opgetreden, er wordt niet tot nauwelijks gecontroleerd. Volgens mij is nooit kwik in het binnenland in beslag genomen. Af en toe word bij toeval, tijdens bijvoorbeeld een verkeerscontrole op de Oost-Westverbinding in Nickerie of Coronie, een hoeveelheid gesmokkelde, illegale, kwik gevonden en in beslag genomen. De grenzen zijn lek en kwik kan vrij eenvoudig de porknokkers en garimpeiros bereiken.